W 1977 roku firma Commodore dotychczas zajmująca się produkcją kalkulatorów zadebiutowała na rynku komputerów osobistych modelem PET 2001 (Personal Electronic Transactor). Odejście od kalkulatorów nie było przypadkowe. Głównym dostawcą elektroniki był dla Commodore TI (Texas Instruments), który jednocześnie w 1975 zdecydował wprowadzić na rynek swoje własne kalkulatory, co podcięło źródło dochodów Commodore. Jack Tramiel, szef i założycie Commodore, doszedł do wniosku, że ta nisza nie będzie w perspektywie przynosić zysków. Tramiel kupił MOS Technology, niewielką firmę produkującą układy scalone, przeżywającą kłopoty finansowe, dla której taki inwestor był uratowaniem życia.. Po czym, szukając oszczędności, zamknął większość z nie rokujących projektów.
Główny projektant MOS, Chuck Peddle zaraził Tramiela koncepcją maszyny liczącej połączonej z telewizorem i maszyną do pisania. Tramiel nie znał się na tym najlepiej, ale czuł potencjał takiego rozwiązania. Posadził przed prototypem takiej maszyny najstarszego syna. Ten powiedział, że w szkole pracuje na komputerze wielkości pokoju, a ta mała maszyna potrafi więcej. „To doskonały pomysł”. Tak narodził się Commodore PET 2001.
Komputer wyposażony był w procesor 6502 wyprodukowany przez firmę MOS Technology. W metalowej obudowie, zamknięta była klawiatura, pamięć taśmowa i 9″ monitor mono. Tylko w pierwszym tygodniu od premiery, Commodore dostało zamówień na 3 miliony dolarów, znacznie więcej, niż było w stanie wyprodukować. Komputer sprzedawał się nieźle i doczekał się wielu modyfikacji. Kwestia klawiatury we wcześniejszych modelach była głównym powodem niezadowolenia klientów. Była to bowiem klawiatura przypominająca bardziej układ typowego kalkulatora niż maszyny do pisania. W 1979 PET 2001 został zastąpiony modelem 2001-N („New”). Najważniejszą modyfikacją była rezygnacja z wewnętrznej pamięci taśmowej na rzecz większej klawiatury, tym razem już w układzie do jakiego odbiorcy byli przyzwyczajeni. Zmieniono również monitor z czarno-białego na zielono-czarny, co stało się potem standardem na lata.
W wyniku konfliktu z firmą Philips, na potrzeby rynku europejskiego, Commodore zrezygnował z nazwy PET i zmienił nazwę komputera na CBM, zaś pierwsze modele jakie pojawiły się po tej stronie oceanu to CBM 3008 (8 KB), 3016 (16 KB), and 3032 (32 KB).
Commodore 3032
Ogólny widok mojego komputerka. Na zdjęciu tego nie widać, ale jest to naprawdę kawał sprzętu zamknięty w metalowej obudowie, grubej i ciężkiej jak pancerz czołgu..
Wystarczy powiedzieć, że komputer ten waży 20 kg.
Komputer, co stanowi ciekawostkę, ma wbudowany w ROM interpreter Commodore BASIC 2,0 (nieco nowsza wersja, która zastąpiła 1,0 razem ze zmianą klawiatury). BASIC był na licencji Microsoft BASIC 6502, zaś sama współpraca z Microsoftem nie układała się najlepiej. BASIC posiada ukryty „easter egg” zakodowany osobiście przez Billa Gatesa. Polecenie WAIT 6502,x wyświetlało komunikat „Microsoft!” na czas x sekund. Zarząd Commodore usunął tę opcję z kolejnych maszyn, jak tylko się o tym dowiedział, tym niemniej we wszystkich 30xx jest podobno aktywna. Spory o prawa do BASICa toczyły się pomiędzy Commodore i Microsoftem bardzo długo.
3032 logo
Z przodu obudowy widnieje nazwa 3032, a z tyłu na tabliczce znamionowej 2001-32 N. Nazewnictwo całej serii PETów nie było jednolite. Te same modele były różnie nazywane w różnych krajach, istnieje też wiele wersji tych samych maszyn różniących się rozmiarem klawiatury, rozdzielczością grafiki i wymiarem monitora. Gdzieś kiedyś wyczytałem, że seria 30XX była po prostu tym samym, co 2001-XX, z przeznaczeniem na rynek poza USA.
3032 tabliczka znamionowa
Komputer w zasadzie nieosiągalny w Polsce. W okresie, gdy był sprzedawany, był w zasadzie poza finansowym zasięgiem dla Polaków.
Dla porządku: mój, sprawny, kosztował 320,00 złotych. Oczywiście cena ta nie jest żadnym wykładnikiem jego rzeczywistej wartości. Dziś jest to znacznie więcej, o ile w ogóle uda się coś takiego kupić.
Krótka metryczka komputera:
- Procesor: MOS 6502 1 MHz
- Pamięć RAM: 32 Kb
- Pamięć ROM: 20 Kb
- Grafika: 40×25 mono, wbudowany monitor 9″
- Dźwięk:
- Porty: IEEE-488, Datasette, User port
- System: Commodore Basic 2.0
- Data wprowadzenia na rynek: 1978 (1979?)